poniedziałek, 4 czerwca 2012

Szachy i komputery (12) - autor Wojtek Żuchowski


Turnieje i mecze komputerów i silników

Turnieje szachowe, mecze i regularne partie między komputerami, łącznie z oficjalnymi mistrzostwami świata, są rozgrywane od kilkudziesięciu lat, także pod auspicjami FIDE.
Na wstępie ważna uwaga. Otóż tak jak mecz o mistrzostwo świata między ludźmi w dość częstej opinii pozwala jedynie wyłonić zwycięzcę meczu o mistrzostwo świata, a nie najlepszego szachistę, zwłaszcza od kiedy gra się z góry określoną i do tego niewielką liczbę partii (a nie do iluś zwycięstw) – tak za miarodajną ocenę siły gry silnika uważa się wyłącznie listy rankingowe tworzone na podstawie setek lub tysięcy partii między silnikami. Przede wszystkim przygotowanie debiutowe, także pod konkretnego przeciwnika, odgrywa jeszcze większą rolę niż w pojedynkach między ludźmi. Inny niezwykle ważny czynnik to sprzęt: nawet jeśli jest porównywalny, siła gry silników różnie się skaluje z jego wydajnością, co więcej, na ważne wydarzenia przygotowuje się specjalne wersje silników, przystosowane do konkretnej platformy.
Pierwszy mecz (korespondencyjny) między programami szachowymi rozegrano w latach 1966–1967. Program Kaissa działający na komputerze M-20 w jednym z instytutów Akademii Nauk ZSRR pokonał program Kotok-McCarthy stworzony na Uniwersytecie Stanforda, działający na komputerze IBM-7090.
W 1970 roku odbyła się pierwsza edycja North American Computer Chess Championship, wygrana przez program Chess 3.0 działający na superkomputerze firmy Control Data Corporation, a cztery lata później – pierwsza edycja World Computer Chess Championship, wygrana przez program Kaissa. Pierwszą z tych imprez rozgrywano do roku 1994, drugą rozgrywa się do dziś. W roku 1983 ścieżki obu turniejów spotkały się: 14. edycja NACCC była pierwszą edycją mistrzostw świata, które od 1986 roku, czyli od drugiej edycji, były rozgrywane niezależnie. Prawie wszystkie czołowe komercyjne silniki: Fritz, Shredder, Junior, Zappa, Rybka, choć raz zdobyły tytuł, choć obecnie nie wszystkie silniki uczestniczą w tej imprezie. Od dwóch lat tytuł komputerowego mistrza świata należy do Rybki, której oceny są zarazem uważane za najbliższe ocenie człowieka.
W 2007 roku czołówka szachistów grała w Meksyku turniej o mistrzostwo świata. Przy okazji rozegrano 10-rundowy mecz między silnikami Rybka i Zappa. Oba silniki działały na identycznych, ośmiordzeniowych maszynach. Zappa wygrał 5,5 do 4,5 (trzy zwycięstwa, dwie porażki, pięć remisów).
Pojedynki między silnikami rozgrywano także o prawo do gry z człowiekiem w omówionych w następnym rozdziale meczach człowiek kontra maszyna. Na przykład o prawo gry z Władimirem Kramnikiem w imprezie Brains in Bahrain grały silniki Junior i Fritz (który dopiero przed meczem z Kramnikiem rozwinął się do postaci wieloprocesorowej, „Deep”). Ówczesny komputerowy mistrz świata, Shredder, nie wziął udziału w tych kwalifikacjach. Fritz przegrał pierwszych pięć partii, jednak pod koniec wyrównał wynik, aby wygrać mecz w dogrywce.
Najważniejsze niezależne listy rankingowe silników to (w kolejności alfabetycznej): CCRLCEGTCSS,SCCTSSDFWBEC. Listy te są tworzone na podstawie bardzo dużej liczby partii granych między silnikami na pewnej liczbie ujednoliconych platform. Ranking na takiej liście wykorzystuje ten sam system co FIDE, więc siła gry jest podawana w punktach Elo. Sprzęt i tempo są różne w zależności od listy. Od paru lat na wszystkich listach wyraźnie prowadzi silnik Rybka z siłą gry ok. 3000–3240 punktów Elo.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz