Memoriał Makarczyka 2008

Kazimierz Makarczyk (1901- 1972)
K. Makarczyk urodził się 1 stycznia 1901 r. w Warszawie. W 1920 r. uczestniczył w Bitwie Warszawskiej jako ochotnik. Odbył najpierw studia prawnicze, a następnie w 1938 roku ukończył studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim oraz opublikował książkę pt. ”Technika rachunku logicznego”. Po zakończeniu studiów zaliczał się do najsilniejszych warszawskich szachistów. W drugich indywidualnych mistrzostwach Polski, odbywających się w Łodzi w
1927 roku, odniósł wielki sukces zajmując trzecią lokatę, za dwoma arcymistrzami, Akibą Rubinsteinem (pretendentem do tytułu mistrza świata) i Ksawerym Tartakowerem , otrzymując nagrodę ufundowaną przez Marszałka Józefa Piłsudskiego za najładniejszą partię. W 1928 roku był liderem polskiej drużyny na olimpiadzie szachowej w Hadze, na której Polacy zdobyli brązowe medale. Barwy narodowe bronił w następnych czterech, znacznie silniej obsadzonych olimpiadach. Ogółem na pięciu olimpiadach zdobył wraz z drużyną jeden złoty, jeden srebrny i dwa brązowe medale, rozegrał 68 partii z wynikiem procentowym 59,6% (+25 -12 =31). W 1936 roku był w składzie polskiej reprezentacji na
nieoficjalnej olimpiadzie towarzyszącej Igrzyskom Olimpijskim w Berlinie. Polska drużyna zajęła na niej drugie miejsce, za reprezentacją Węgier.
Okres okupacji wyłączył go z czynnego życia szachowego. Nie uległ bowiem naciskom władz okupacyjnych, skłaniających go do kontynuowania kariery szachowej. W 1944 r. walczył w Powstaniu Warszawskim, a po jego kapitulacji znalazł się w obozie jenieckim w Müelbergu (Niemcy), gdzie wziął udział w międzynarodowym turnieju szachowym zorganizowanym przez jeńców. Polska drużyna, której był liderem, zajęła II miejsce za reprezentacją Rosji.
Po II wojnie światowej Makarczyk zamieszkał w Łodzi. W latach 1945-49 pracował jako adiunkt w Katedrze Logiki Uniwersytetu Łódzkiego. Był jednym z nielicznych przedwojennych mistrzów, którzy kontynuowali szachową karierę w
kraju. W latach 1946 - 1954 brał udział we wszystkich finałach mistrzostw Polski. W 1948 roku w Krakowie w doskonałym stylu zdobył tytuł mistrza Polski, wyprzedzając Stanisława Gawlikowskiego i Bogdana Śliwę. Bliski powtórzenia tego sukcesu był w 1952 roku, gdy w finale mistrzostw podzielił pierwsze miejsce ze Śliwą. ( W bezpośredniej sześciopartiowej dogrywce uległ jednak rywalowi 2-4). W tymże roku przeżył jedno z największych
życiowych rozczarowań. Wspólnie z Gawlikowskim został wykluczony ze składu polskiej reprezentacji na olimpiadę szachową w Helsinkach jako element politycznie niepewny. Byłby w drużynie drugim, obok Kazimierza Platera, mistrzem klasy międzynarodowej, który to tytuł przyznała mu w 1950 roku Międzynarodowa Federacja Szachowa. (Prawomyślni
zmiennicy, Andrzej Pytlakowski i Władysław Litmanowicz wspólnie zdobyli na olimpiadzie jeden punkt, remisując po jednej partii i przegrywając wszystkie pozostałe). Był najlepszy z Polaków w międzynarodowych turniejach w Międzyzdrojach (III-IV miejsce) i Sopocie (V miejsce). W 1951 roku ustanowił rekord Polski w grze jednoczesnej na 55 szachownicach, a w 1952 roku wygrał Turniej Expressu Wieczornego, będący nieoficjalnymi mistrzostwami Polski w grze błyskawicznej
Po 1954 roku Makarczyk coraz rzadziej występował w turniejach, poświęcając swój czas na szkolenie młodzieży. Ze względu na bogate doświadczenie i sportową klasę był wysoko cenionym trenerem. Wiele zawdzięczali mu reprezentujący Łódź, późniejsi mistrzowie Polski, Stefan Witkowski i Witold Balcerowski. Jako szachista reprezentował dojrzały, pozycyjny styl gry. Cieszył się dużym autorytetem, budził szacunek niezwykłą skromnością i kulturą osobistą oraz zamiłowaniem do czystej gry. Został mu przyznany tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu oraz godność honorowego członka PZSzach.
Zmarł w Łodzi 27 maja 1972 roku, pochowany został w grobie rodzinnym w Warszawie.

Międzynarodowy Memoriał Szachowy
im. Kazimierza Makarczyka 22/23.11.2008 Łódź
Patronat Honorowy
Prezydent Miasta Łodzi
Jerzy Kropiwnicki